yŻYWIENIE DZIECI KARMIONYCH PIERSIĄ PODSTAWY ŻYWIENIA DZIECI y MODELOWY TALERZYK żywieniowy – jak planować posiłki dla dzieci y JAKIE PRODUKTY należy wykorzystywać w żywieniu dzieci y JAKA POWINNA BYĆ WIELKOŚĆ PORCJI różnych produktów w diecie małego dziecka y ILE I JAKIE POSIŁKI dziecko powinno otrzymać w ciągu dnia Akuku TALERZYK SOWA talerz plastikowy dzieci 9m+. od Super Sprzedawcy. Stan. Nowy. 11, 50 zł. 20,49 zł z dostawą. Produkt: Talerzyk Akuku szary tworzywo sztuczne. dostawa we wtorek. 3 osoby kupiły. 17 października 2020 roku podczas V Narodowego Kongresu Żywieniowego, opublikowano nowe „Zalecenia zdrowego żywienia”. Model ten zilustrowano graficznie w postaci talerza pełnego różnorodnych produktów, które należy wprowadzić do codziennej diety. Talerz żywieniowy stanowi alternatywę dla popularnej Piramidy Zdrowego Żywienia. Chociaż roczniak stawia już pierwsze kroki i coraz sprawniej porozumiewa się z najbliższymi, to nadal jest małym dzieckiem, którego organizm ma wyjątkowe Huśtawka Talerz dla Dzieci na Allegro.pl - Zróżnicowany zbiór ofert, najlepsze ceny i promocje. Wejdź i znajdź to, czego szukasz! Komplet Talerzy na Allegro.pl - Zróżnicowany zbiór ofert, najlepsze ceny i promocje. Wejdź i znajdź to, czego szukasz! Atrakcyjne konsultacje to zestaw do profesjonalnej edukacji żywieniowej dedykowany dietetyczkom dziecięcym, terapeutom karmienia, pediatrom oraz psychologom dziecięcym, którzy na co dzień w sowjej pracy edukują żywieniowo, pomagają zmienić nawyki żywieniowe lub prowadzą terapię karmienia. rekomendacje dla Ciebie. -22% 89,00 zł. cena z 30 dni. 69, 00 zł. Talerzyk bambusowy z przyssawką dla dzieci bambus. 77,99 zł z dostawą. dostawa we wtorek. 49, 99 zł. Oxo Talerzyk dzielony z silikonową przyssawką Pink. Zobacz jak talerz* żywieniowy pomógł pokazać pełne rekomendacje żywieniowe dla osób z nadciśnieniem, dla diabetyków, w profilaktyce zapobieganie chorób nowotworowych, związanych z płodnością, dla kobiet w ciąży, matek karmiących, dla dzieci (w wierszowanej formie), dla u Chcesz dowiedzieć się, jak zastosować zalecenia zdrowego żywienia w postaci talerza w swojej diecie? Zapoznaj się z materiałem edukacyjnym, który pokazuje, jak komponować posiłki z różnych grup produktów, zgodnie z zasadami Talerza Zdrowego Żywienia. Pobierz plik PDF i zacznij zmieniać swoje nawyki żywieniowe na lepsze. lp91NPd. data publikacji: 17:39 ten tekst przeczytasz w 5 minut Jest coraz bardziej samodzielny, a zdobywane i codziennie doskonalone przez niego umiejętności pomagają mu aktywnie odkrywać otaczający go świat. Taki właśnie jest roczniak, który – chociaż z urodzinowego tortu zdmuchnął dopiero pierwszą świeczkę – wydaje się już taki duży i niezależny. To właśnie sprawia, że czasem – szczególnie przy stole – zaczyna być traktowany jak mniejsza wersja swoich rodziców. Tymczasem dziecko po pierwszych urodzinach wciąż się rozwija, a jego zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze jest nawet kilka razy większe niż u dorosłych (w przeliczeniu na kilogram masy ciała)1. Jak zatem powinna wyglądać jego dieta? Elżbieta Nowak, ekspert przedstawia fakty i obala największe mity. Mila Dubas / Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Roczniak jest już gotowy na dietę z "dorosłego" stołu – MIT Małe dziecko ma duże potrzeby – FAKT Mleko wciąż jest ważne w diecie rocznego dziecka – FAKT Każde mleko jest dobre dla małego dziecka – MIT Roczniak jest już gotowy na dietę z "dorosłego" stołu – MIT Chociaż dieta dziecka po 1. urodzinach jest już urozmaicona, a roczniak wykazuje coraz większe zainteresowanie tym, co jedzą rodzice, jego jadłospis wciąż powinien być inny niż starszych członków rodziny. Nieprawidłowo zbilansowany jadłospis osób dorosłych z jednej strony może dostarczyć maluchowi zbyt mało składników odżywczych, których dziecko potrzebuje do prawidłowego wzrostu i rozwoju, a z drugiej – może być dla niego źródłem zbyt wielu składników, których w diecie najmłodszych powinno się unikać, takich jak np. sól. Roczne dziecko potrzebuje starannie ułożonej diety, która będzie odpowiadała na jego szczególne wymagania żywieniowe – zdecydowanie inne niż starszych dzieci lub dorosłych. Pomocą w komponowaniu codziennego jadłospisu roczniaka mogą być dla rodziców zalecenia żywieniowe – przykładem jest opracowany przez ekspertów z Instytutu Matki i Dziecka modelowy talerz żywieniowy, który obrazuje udział poszczególnych grup produktów wyrażony w ilościach porcji w codziennym jadłospisie2. Dalsza część pod wideo. Małe dziecko ma duże potrzeby – FAKT Małe dziecko nie jest małym dorosłym. Kluczowe znaczenie dla jego wciąż intensywnego rozwoju ma właściwie zbilansowana dieta, która pokryje zwiększone zapotrzebowanie roczniaka na ważne składniki odżywcze w porównaniu do osoby dorosłej3. Po pierwszym roku życia dziecko aktywnie poznaje otaczający je świat i wciąż intensywnie się rozwija, dlatego jego zapotrzebowanie na składniki odżywcze jest bardzo wysokie – dużo większe niż u osoby dorosłej. Roczniak potrzebuje aż sześć razy więcej witaminy D i cztery razy więcej wapnia i żelaza niż jego rodzice (w przeliczeniu na kilogram masy ciała)4. Właśnie dlatego kluczowe jest zapewnienie mu odpowiedniej ilości tych składników odżywczych wraz z codzienną dietą. To ważne ze względu na rolę poszczególnych witamin i składników mineralnych – np. witamina D i wapń są niezbędne dla prawidłowego rozwoju kości i zębów, witaminy A, C i D są ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, a żelazo i jod wspierają prawidłowy rozwój poznawczy. Mleko wciąż jest ważne w diecie rocznego dziecka – FAKT Prawidłowo zbilansowana dieta rocznego dziecka powinna uwzględniać produkty ze wszystkich grup, czyli warzywa, owoce, tłuszcze, produkty zbożowe oraz produkty białkowe, w tym mięso, ryby i jaja oraz mleko i przetwory mleczne, a także wodę. Eksperci zalecają, aby codzienny jadłospis rocznego dziecka uwzględniał trzy porcje mleka, w tym mleka modyfikowanego, i porcję produktów mlecznych (do których zalicza się kefir, jogurt naturalny, ser żółty lub biały)5. Mleko i produkty mleczne są dobrym źródłem wapnia, który – wraz z witaminą D – jest potrzebny dziecku do budowy mocnych kości. Witamina D jest również niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Każde mleko jest dobre dla małego dziecka – MIT Kiedy z uzasadnionych powodów karmienie piersią nie jest możliwe lub nie może być kontynuowane po 1. roku życia dziecka, rodzice powinni włączyć do diety roczniaka mleko. Warto przy tym pamiętać, że zgodnie z rekomendacjami ekspertów mleko krowie powinno być wprowadzane do jadłospisu dziecka w ilościach nie więcej niż 500 ml dziennie. Ma to swoje uzasadnienie w ilości zawartych w tym produkcie składników odżywczych. Bo chociaż mleko krowie to dobre źródło wapnia, jest ono ubogie w witaminę D, żelazo czy jod, czyli składniki kluczowe dla rozwoju roczniaka. Eksperci wskazują na korzyści płynące z podawania dziecku mleka modyfikowanego6. Już dwa kubki (po 200 ml) dopasowanego do potrzeb malucha mleka modyfikowanego pomagają pokryć zapotrzebowanie małego dziecka na ważne składniki odżywcze, takie jak wapń, jod, żelazo oraz witamina D. Dotyczy to nie tylko roczniaka, ale także dwu- czy trzylatka, dlatego podawanie mleka modyfikowanego również w przypadku nieco starszych dzieci może okazać się pomocne w bilansowaniu codziennej diety. Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza. Zobacz też: Co powinno jeść półroczne niemowlę? Dieta małego dziecka — co podawać, czego unikać? Jak świadomie komponować dietę najmłodszych? Przypisy: 1 W przeliczeniu na kg masy ciała zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, Warszawa 2020. 2 Weker H., Rowicka G., Dyląg H., Barańska M., Strucińska M., Więch M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, 2020. 3 W przeliczeniu na kg masy ciała zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie pod red. M. Jarosz i in. NIZP-PZH, Warszawa 2020. 4 Zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, pod red. M. Jarosza, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewskiej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020. 5 Weker H., Rowicka G., Dyląg H., Barańska M., Strucińska M., Więch M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia. Praktyczne zastosowanie norm i zaleceń żywieniowych, Instytut Matki i Dziecka, 2020. 6 Tamże. dieta dziecka dieta u dzieci żywienie dzieci 3 najważniejsze fakty dotyczące żywienia rocznego dziecka. O tym powinien wiedzieć każdy rodzic! Antybiotykooporność - dżuma XXI wieku. Lekooporne bakterie zabijają miliony osób rocznie [NOWA PANDEMIA?] Na całym świecie lekooporne bakterie przyczyniają się już do śmierci milionów ludzi rocznie. Naukowcy jednak się nie poddają - nie tylko szukają nowych... Marek Matacz Rewelacyjne dane dotyczące szczepionki przeciwko wirusowi, który zabija 300 tys. kobiet rocznie Szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) może zmniejszyć liczbę przypadków raka szyjki macicy nawet o 90 proc. Wyniki najnowszych badań... Adrian Dąbek Dotyka 80 tys. Polaków rocznie. Jak rozpoznać objawy udaru? Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną trwałej złożonej niepełnosprawności ludzi dorosłych na świecie i jedną z najczęstszych przyczyn zgonu na świecie. - Jednym z... Prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych: leczenie kosztuje ok. 80 tys. zł rocznie, pacjenci są wykluczeni ekonomicznie Leczenie biologiczne dla pacjentów z AZS w Europie jest dostępne w refundacji. W Polsce jest inaczej - pacjenci z AZS są wykluczeni ekonomicznie. Czy są szanse na... 2,5 mln osób rocznie umiera na zapalenie płuc. Choroba najbardziej zagraża trzem grupom osób Jeszcze kilkadziesiąt lat temu lekarz diagnozujący u pacjenta zapalenie płuc mógł tylko ze współczuciem pokiwać głową. Stan zapalny jednego z narządów... Paulina Wójtowicz Udar mózgu doznaje 100 tys. Polaków rocznie. "Prowadzi do degradacji fizycznej i intelektualnej" Udar mózgu jest jedną z głównych przyczyn śmierci, nie tylko Polsce, ale też na Zachodzie. Każdego roku w naszym kraju udaru doznaje cierpi 90 - 100 tys. osób.... Monika Mikołajska "W Polsce rejestruje się 30–40 tys. zachorowań rocznie. To wierzchołek góry lodowej, bo lekarze rodzinni nie diagnozują rotawirusów" Zakażenie rotwirusem dotyczy głównie dzieci do 3. roku życia. Objawy to biegunka, wymioty oraz gorączkę. Znaczna część chorych przechodzi infekcję łagodnie, jeśli... Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia ONZ alarmuje: pospolite choroby stają się nieuleczalne. Będą zabijały miliony ludzi rocznie Powszechne choroby stają się nieuleczalne – alarmuje ONZ w najnowszym raporcie dotyczącym postępującej antybiotykooporności. Jeśli trend ten utrzyma się, choroby,... Przeciętny Polak je o 11,8 kg więcej cukru przetworzonego rocznie niż 10 lat temu Spożycie cukru wśród Polaków w ostatnim dziesięcioleciu wzrosło znacząco - alarmuje raport Ministerstwa Zdrowia. Raport „Cukier, otyłość – konsekwencje”,... Najsmaczniejsze warsztaty kulinarne dla dzieci we Wrocławiu! Odra Centrum i Akademia Żywienia zapraszają dzieci w wieku 6-15 lat, do wspólnego gotowania! Przez zabawę i praktykę uczymy zdrowych nawyków żywieniowych pokazując, że ucząc samodzielności, można gotować w każdym wieku, a do tego świetnie się bawiąc i integrując z innymi. Warsztaty prowadzone są przez dyplomowanego dietetyka, który przejmuje opiekę nad dziećmi podczas warsztatów WIOSNA NA TALERZUNa warsztatach 3 kwietnia przygotujemy wielkanocne ciasteczka, jajeczne króliczki, owocowy koktajl, pasty kanapkowe, wspólnie będziemy tworzyć warzywne wiosenne obrazy! AKADEMIA ŻYWIENIA Akademia Żywienia to miejsce, w którym łączmy poradnictwo dietetyczne i edukację dotyczącą racjonalnego żywienia. Uczymy i najmłodszych i tych starszych, przez praktykę i dobrą zabawę podczas wspólnego przygotowywania posiłków. GDZIE Odra Centrum, wybrzeże Juliusza Słowackiego 5B (tuż obok Mostu Grunwaldzkiego) KOSZT Koszt jednego uczestnika to 75 zł ZAPISY Zapisy za pośrednictwem adresu e-mail:kontakt@ W razie pytań prosimy o kontakt:tel. 785 346 282Justyna Niziołek – dietetyk Link do wydarzenia na FB: Zaloguj się MODELOWY TALERZ ŻYWIENIOWY DLA DZIECKA- nadwaga i niedowaga u dzieci. Niestety, dzieci w Polsce nie są prawidłowo żywione. Z przeprowadzonych badań wynika, że większość dzieci spożywa za mało produktów mlecznych oraz warzyw i owoców, za dużo natomiast mięsa, wędlin. Stwierdzono liczne błędy żywieniowe, złe nawyki oraz niewłaściwy profil składników odżywczych w dietach małych dzieci. Doskonale wiemy, że nie jest łatwo dostosować dietę dziecka do zaleceń ekspertów, które są publikowane w pismach medycznych i dostępne lekarzom. Lekarze sprawujący opiekę nad dziećmi, podczas wizyt profilaktycznych, przekazują informacje o należnej, odpowiedniej dla wieku dziecka diecie. Okres pomiędzy 13 a 36 miesiącem życia dziecka jest okresem KRYTYCZNYM do rozwoju określonych preferencji i nawyków żywieniowych. Charakterystyczna dla tego etapu rozwojowego ciekawość poznawcza dziecka odnosi się także do sytuacji związanych z jedzeniem. Dziecko nie tylko przygląda się podawanym mu przez rodziców różnym daniom, ale także dotyka ich i smakuje. Odczucia dziecka związane z rozpoznaniem nowego smaku i jego akceptacja nie dokonują się automatycznie. Zdarza się, że np. dwulatek odrzuca proponowaną potrawę z uwagi na „inne” niż dotychczas doznania smakowe – złości się i wypluwa jedzenie. Część matek w takiej sytuacji wycofuje się z podawania nowej potrawy. Tymczasem najlepszym rozwiązaniem jest stopniowe oswajanie dziecka z nowym smakiem oraz cierpliwe i konsekwentne zachęcanie go do spróbowania symbolicznej łyżeczki. Pozytywny efekt widoczny jest po kilkunastu próbach – dziecko zazwyczaj samo otwiera buzię przed następną porcją. Dziecko w okresie poniemowlęcym potrafi już dobrze porozumiewać się z otoczeniem, radzi sobie także w prostej samoobsłudze oraz w próbach samodzielnego jedzenia. Zdaje sobie także sprawę, że płacz i krzyk jest skutecznym sposobem na osiąganie swojego celu, jakim jest np. uzyskanie od rodzica ulubionej przekąski, deseru, słodkiego napoju. Dlatego pożądane są czasem zmiany w tym, czego dziecko się nauczyło, ponieważ wzory postaw i zachowań utrwalone w pierwszych latach życia dziecka mają tendencję do przetrwania, bez względu na to, czy są korzystne, czy niekorzystne. W kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych u dziecka istotna jest nie tylko cierpliwość i konsekwencja rodziców, ale także ustalenie przez nich czytelnych dla dziecka zasad odnoszących się do sytuacji jedzenia / karmienia, co jest niezbędne przy realizowaniu zaleceń żywieniowych. W żywieniu dzieci szczególną uwagę należy zwrócić na częstość spożywania posiłków i ich organizację, dobór produktów w diecie, wartość energetyczną i odżywczą oraz nawyki i zachowania żywieniowe. Właściwa organizacja posiłków podawanych dziecku w ciągu dnia zabezpiecza równomierną podaż energii, a także częściowo zapobiega błędom żywieniowym. Małe dzieci powinny otrzymywać w ciągu dnia 4 – 5 posiłków – 3 podstawowe i 1 – 2 uzupełniające. Dzieci młodsze w drugim roku życia niekiedy wymagają większej liczby mniejszych objętościowo posiłków. Wartość energetyczna i odżywcza diet dzieci powinny realizować zapotrzebowanie żywieniowe dzieci określone w normach. Jak planować posiłki dla dziecka? Zdrowa dieta dzieci jest jednym z elementów umożliwiających ich optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Pod pojęciem takiej diety rozumieć należy urozmaicony, polecany w żywieniu dzieci asortyment żywności, właściwą liczbę posiłków o odpowiedniej wartości energetycznej i odżywczej. Dieta dziecka będzie prawidłowo zbilansowana pod względem energii i ważnych składników pokarmowych – białka, tłuszczu, witamin i składników mineralnych zwłaszcza – żelaza i wapnia wtedy, gdy w kuchni domowej wykorzystane zostaną różnorodne produkty spożywcze – mleko i produkty mleczne, pieczywo, kasze, mięso, drób, ryby, owoce i warzywa, a przygotowywane posiłki będą urozmaicone. Jakie produkty należy wykorzystać w żywieniu dziecka? Produkty białkowe- mleko i produkty mleczne Mleko (w tym mleko modyfikowane) i produkty mleczne – jogurt, kefir, serki twarogowe, sery żółte zawierają łatwo przyswajalne białko, wapń – pierwiastek niezbędny do budowy kości, zębów i prawidłowego przebiegu wielu przemian metabolicznych oraz niektóre witaminy z grupy B. Jogurty i kefiry ze względu na obniżoną ilość laktozy – cukru mlecznego i obecność bakterii kwasu mlekowego są lepiej tolerowane przez niektóre dzieci niż mleko płynne spożywcze. Mleko, jogurty i kefiry wykorzystywane mogą być nie tylko jako napoje, ale także jako dodatek do sosów, zup, deserów. W żywieniu dzieci polecany jest najczęściej jogurt naturalny, ewentualnie z dodatkiem miodu, świeżych owoców, można go także wykorzystywać do przygotowywania lekkich sosów, zup. Należy pamiętać, że ser twarogowy zawiera najmniej wapnia ze wszystkich produktów mlecznych. Zaleca się podawać dzieciom dziennie 2 porcje mleka oraz 1 porcję innych produktów mlecznych. Ważnym elementem diety dzieci do 3. roku życia jest nadal mleko modyfikowane typu Junior. Dzięki zawartości m. in. wapnia, żelaza i witaminy D mleko modyfikowane uzupełnia dietę w te deficytowe często składniki. Mięso, drób, ryby, jajka Mięso w diecie dzieci jest ważnym źródłem białka, witaminy B1, witaminy PP, witaminy B12, żelaza hemowego – bardzo dobrze przyswajalnego przez organizm, cynku oraz wielu pierwiastków śladowych. W żywieniu dzieci poleca się świeże, chude mięso wysokiej jakości. Mięso z drobiu jest delikatne, lekkostrawne, bogate w białko. Mięso z ryb oprócz białka jest źródłem ważnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zaleca się podawać ryby 1-2 razy w tygodniu. W żywieniu najmłodszych dzieci polecane jest przede wszystkim wysokiej jakości mięso gotowane i mięso pieczone, które cienko pokrojone można wykorzystywać jako dodatek do kanapek, sałatek albo podstawę do sporządzania różnych past do pieczywa. Ze względu na niepewną jakość i skład, oraz dużą liczbę substancji dodatkowych, dzieciom, a zwłaszcza tym, które są na diecie bezglutenowej lub bezmlecznej nie należy podawać przetworów mięsnych o nieznanych recepturach. Jaja są skoncentrowanym źródłem cennych składników odżywczych – pełnowartościowego białka, tłuszczu, biopierwiastków, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz innych składników o aktywności biologicznej m. in. lecytyny. Najlepiej podawać je w formie gotowanych na miękko, na twardo, delikatnej jajecznicy i w różnych potrawach (naleśniki, kluski itp.). Tygodniowo można podać dziecku 3-4 jaja (średnio ½ jajka dziennie). Produkty zbożowe Produkty zbożowe są źródłem węglowodanów złożonych – skrobi, błonnika, witamin z grupy B, składników mineralnych – głównie fosforu, wapnia, magnezu, miedzi, selenu, molibdenu, manganu, chromu. Skrobia powinna być podstawowym węglowodanem w żywieniu dzieci. Jest ona dobrze trawiona, ale jej nadmiar w diecie może obciążać przewód pokarmowy. Pod nazwą błonnik kryje się wiele węglowodanów wchodzących w skład tkanki roślinnej, i nie ulegających trawieniu w przewodzie pokarmowym. Błonnik wpływa korzystnie na perystaltykę jelit, florę jelitową, absorbuje różne toksyczne substancje i wzmaga ich wydalanie. Dieta dziecka powinna dostarczać 10 – 14 g błonnika pokarmowego (do Dlatego w żywieniu dzieci poleca się urozmaicone gatunki pieczywa – pełnoziarniste, jasne i ciemne, różnego rodzaju kasze grube i drobne, płatki zbożowe. Słodkie pieczywo i ciastka zbożowe nie są polecane w żywieniu dzieci ze względu na obecność tłuszczu zawierającego niekorzystne izomery trans, które poprzez wpływ na wzrost stężenia „złego” cholesterolu i obniżanie „dobrego” zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy. Warzywa Niedobór warzyw jest jednym z najczęściej obserwowanych błędów w żywieniu dzieci. Warzywa są ważnym źródłem witamin (C, beta karotenu, witamin z grupy B) i składników mineralnych (potasu, magnezu, wapnia, manganu, miedzi, cynku, molibdenu, żelaza), węglowodanów – głównie skrobi (ziemniaki, groch, fasola, soczewica, kukurydza) oraz cukrów (glukozy, fruktozy i sacharozy), oraz błonnika. WARZYWA ZIELONE – krótko gotowany szpinak, zielony groszek, zielona fasolka zawierają znaczne ilości kwasu foliowego, wit. B6 i B2. CIEMNOZIELONE WARZYWA LIŚCIASTE – jarmuż, brokuły mogą być źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – wit. E i K. ROŚLINY STRĄCZKOWE – fasola, groch, soja, soczewica zawierają znaczne ilości białka roślinnego. Różne odmiany KAPUSTY, POMIDORY, PAPRYKA to warzywa szczególnie bogate w witaminę C Warzywa bogate w beta karoten to MARCHEW, DYNIA, SZPINAK, SAŁATA ZIELONA, ZIELONY GROSZEK, FASOLKA SZPARAGOWA. Warzywa stanowią podstawę zup jarzynowych, są ważnym dodatkiem do drugich dań w postaci jarzynek, surówek, a także sałatek. Do przygotowania potraw dla dziecka należy wykorzystywać przede wszystkim świeże warzywa sezonowe. Z mrożonek i różnych przetworów warto korzystać w okresie zimy i wczesnej wiosny. Potrawy dla dzieci można uatrakcyjniać dodatkiem świeżych listków warzyw i ziół, w niewielkiej ilości. Zielona pietruszka zawiera dużo cennej witaminy C, dlatego powinna być stosowana jako dodatek do zup, sosów i surówek. Do dań rybnych doskonale pasuje świeży koper, bazylia i szczypiorek. Świeży, drobno pokrojony, koperek wykorzystać można do warzyw kapustnych, zup, potraw z ziemniaków, a także do dań i past rybnych. Listki bazylii można dodać do pomidorów, omletów, serów i ryb. Szczypiorek podkreśla smak sałatek warzywnych, zup, omletów, kanapek, białego sera. Liście świeżej mięty można okazyjnie dodać do napojów, deserów, sałatek owocowych. Owoce Owoce są źródłem ważnych witamin, składników mineralnych, cukrów prostych, dwucukrów, wielocukrów, oraz wielu związków organicznych, które wpływają korzystnie na funkcjonowanie organizmu dziecka. Naturalne cukry występujące w owocach to przede wszystkim glukoza, fruktoza i sacharoza. Są one źródłem łatwo dostępnej energii. Zawarty w owocach błonnik oraz pektyny regulują pracę przewodu pokarmowego małego dziecka. Witaminy występujące w owocach to przede wszystkim witamina C i prowitamina A czyli beta karoten, związki o silnym działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. Składniki mineralne zawarte w owocach – potas, miedź, żelazo, cynk, magnez, kobalt, wapń wchodzą w skład wielu komórek i tkanek (kości, zęby, płyny ustrojowe, hemoglobina, enzymy) oraz wpływają na szereg przemian zachodzących w organizmie. Kwasy organiczne – cytrynowy, winowy, jabłkowy decydują o smaku owoców. Naturalne substancje aromatyczne oraz barwniki roślinne – karotenoidy, chlorofil, antocyjany i flawonoidy uatrakcyjniają smak, zapach, barwę i wygląd owoców. U dzieci z alergią na pokarm truskawki, poziomki, owoce cytrusowe i południowe, a niekiedy nawet maliny należy podawać ostrożnie dopiero po 1 roku życia. Większość owoców zalicza się do produktów o niskiej zawartości energii, co może mieć znaczenie w planowaniu diety dzieci z nadwagą. Najkorzystniejsze jest spożywanie świeżych owoców. Soki Soki dla dzieci przygotowywane są najczęściej z owoców i warzyw bogatych w witaminę C – czarnych porzeczek, porzeczek czerwonych i białych, malin, jeżyn, truskawek, owoców cytrusowych i południowych, a także pomidorów. Bardzo popularne soki w żywieniu dzieci to soki warzywne i warzywno – owocowe przygotowywane na bazie marchwi. Nie zawierają one zbyt dużo witaminy C, ale są znakomitym źródłem beta karotenu – prowitaminy A. Oprócz marchwi znaczne ilości beta karotenu zawiera także dynia, morele, pomidory oraz brzoskwinie. Najcenniejsze odżywczo są soki przygotowywane bezpośrednio do spożycia ze świeżych dojrzałych owoców i warzyw bez dodatku cukru. Ponadto w żywieniu dzieci zaleca się wykorzystywać soki zaliczane do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. W żywieniu dzieci polecane są soki typu przecierowego – z miąższem warzyw i owoców. Soki te zawierają znacznie więcej składników odżywczych niż soki klarowne lub naturalnie mętne. Oprócz witamin i składników mineralnych soki są także źródłem błonnika i pektyn, które biorą udział w regulacji gospodarki wodnej, usuwają niekorzystne dla zdrowia związki (np. metale szkodliwe), oraz poprawiają pracę przewodu pokarmowego. Soki, podobnie jak warzywa i owoce, z których są otrzymywane, dostarczają organizmowi, oprócz witaminy C i beta karotenu, także składniki mineralne (głównie potas, magnez), błonnik, w tym pektyny (soki przecierowe) oraz wiele innych cennych substancji odżywczych, które są ważne w procesach metabolicznych, np. polifenole, które posiadają właściwości przeciwutleniające, kwasy organiczne, naturalne barwniki, aromaty oraz cukry – glukozę, fruktozę i sacharozę. Soki produkowane z przeznaczeniem dla niemowląt i małych dzieci, zaliczane do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego – nie mogą zawierać mniej niż 20 mg witaminy C/ 100 ml, (jej zawartość wyrównuje się w procesie produkcji). Mimo, że soki z owoców i warzyw są źródłem wielu cennych składników pokarmowych, ich nadmiar w żywieniu dzieci nie jest wskazany. DZIENNIE NIE POWINNO SIĘ PODAWAĆ DZIECKU WIĘCEJ NIŻ JEDNĄ PORCJĘ SOKU (OK 1/2 SZKLANKI). Zbyt duży udział w diecie dzieci cukrów prostych – glukozy, fruktozy i dwucukru – sacharozy, które znajdują się w sokach może upośledzać wchłanianie ważnych pierwiastków, np. żelaza i cynku. A ponadto hamować apetyt i sprzyjać otyłości. Tłuszcze spożywcze Tłuszcze odgrywają szczególną rolę w żywieniu dzieci. Są źródłem energii, która jest niezbędna w okresie intensywnego wzrastania. Stanowią ważny element strukturalny błon komórkowych. Długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe są niezbędne do rozwoju tak ważnych organów jak mózg i siatkówka oka. Tłuszcze są źródłem rozpuszczalnych w tłuszczach witamin A, D, E. Źródłem tłuszczu w diecie dzieci są przede wszystkim produkty mleczne – mleko, sery, masło, jogurty, mięso, drób, ryby, żółtko jaj, a także tłuszcze spożywcze – oleje wykorzystywane do sporządzania potraw. Z wielu przeprowadzonych dotychczas badań wynika, że bardzo korzystne dla naszego zdrowia są te tłuszcze spożywcze, które w swoim składzie zawierają w przewadze kwasy tłuszczowe nienasycone i wielonienasycone, czyli oleje roślinne. Polecane są zwłaszcza oliwa z oliwek, olej sojowy, olej rzepakowy. Oliwę z oliwek i olej rzepakowy możemy stosować do smażenia. Do przygotowywania potraw na surowo – bez obróbki termicznej – takich jak surówki, sałatki poleca się np. olej sojowy, słonecznikowy, kukurydziany, z pestek winogron. W żywieniu dzieci powyżej 1 roku życia ilość tłuszczu powinna pokrywać ok. 30-35% całodziennego zapotrzebowania na energię – czyli więcej niż jest potrzebne w diecie osób dorosłych. Restrykcyjne ograniczanie tłuszczu w diecie dzieci może wpływać niekorzystnie na ich tempo wzrostu i rozwoju. Woda w żywieniu dzieci Woda jest składnikiem niezbędnym do życia. W organizmie pełni rolę substancji budulcowej, uniwersalnego rozpuszczalnika, uczestniczy w transporcie m. in. składników odżywczych, stanowi idealne środowisko dla prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych, reguluje gospodarkę cieplną. U dzieci w wieku 1 – 3 lat zapotrzebowanie na płyny wynosi ok. 1300 ml na dobę. W żywieniu małych dzieci szczególne znaczenie ma jakość wody używanej do przygotowywania mleka w proszku, zup, przecierów czy soków. Woda przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci powinna mieć naturalną czystość chemiczną, mikrobiologiczną oraz właściwy skład mineralny. Woda najlepiej zaspokaja pragnienie, szczególnie w okresie letnich upałów. Może też dostarczać pewnej ilości łatwo przyswajalnych mikroelementów. Dzieci zawsze powinny mieć do niej dostęp. Oprócz wody inne ważne dla zdrowia płyny polecane w żywieniu niemowląt i dzieci to mleko, w tym mleko modyfikowane typu junior i napoje mleczne, takie jak jogurty i kefiry soki owocowe i warzywne. W żywieniu dzieci należy unikać dosładzanych i gazowanych napojów. W czasie choroby – gorączka, wymioty, biegunka – zapotrzebowanie na wodę wzrasta. Stąd bardzo ważne jest w tym okresie systematyczne podawanie dzieciom małymi porcjami wody lub innych płynów zgodnie z zaleceniami lekarza. Ilość płynów spożywana w ciągu dnia przez dzieci uwarunkowana jest indywidualnymi potrzebami. W żywieniu małych dzieci polecana jest woda naturalna, źródlana, niskozmineralizowana, najlepiej butelkowana z atestem. Woda dobrej jakości polecana jest nie tylko do picia, lecz także do przygotowywania mleka modyfikowanego i potraw. W domu, żłobku, czy w przedszkolu dzieci powinny mieć zawsze dostęp do picia – kubki, szklaneczki i butelka z wodą powinny być zawsze w zasięgu wzroku dziecka, tak by mogło ono wskazać, że chce pić. Dzieci po 1 roku życia nie powinny już pić napojów z butelki ze smoczkiem. Soków i słodkich napojów nie wolno podawać dzieciom w nocy. Dla wspomagania prawidłowego rozwoju aparatu mowy zaleca się podawanie dzieciom płynów z kubka lub szklanki, picie przez słomkę oraz z butelki. Dla niemowląt zaleca się wody źródlane i naturalne wody mineralne niskosodowe (< 20 mg jonów sodu / 1 l) i niskozmineralizowane (<500 mg / 1 l rozpuszczonych składników). Dla dzieci starszych stopień mineralizacji wody może być wyższy (<1000 mg / 1 l). Jakie są najczęstsze błędy w żywieniu dzieci: zła organizacja posiłków podawanych dziecku w ciągu dnia – zbyt duża liczba posiłków (powyżej 4-5), częste podjadanie, utrzymywanie karmień nocnych powyżej pierwszego roku życia, karmienie butelką ze smoczkiem dziecka powyżej 18-24 miesiąca życia, co może skutkować zaburzeniami prawidłowego rozwoju mowy oraz predysponować do wad zgryzu, małe urozmaicenie diety, które może być wynikiem zarówno dziecięcej neofobii (lęk przed nowościami, nieznanymi produktami), problemów z akceptacją niektórych produktów (często warzyw oraz mięsa), jak i braku czasu, a także tolerancji i cierpliwości rodziców/opiekunów do stopniowego przyzwyczajania dziecka do zróżnicowanego asortymentu produktów, tendencja do podawania potraw o niewłaściwej konsystencji, nadmierne ich rozdrabnianie, przecieranie, miksowanie. niedostosowanie wielkości porcji do wieku i indywidualnego zapotrzebowania dziecka, zbyt duża ilość cukru, którego źródłem może być dosładzanie potraw i napojów w domu oraz podawane w nadmiarze: soki i słodzone napoje, słodycze oraz inne dosładzane sacharozą produkty, co przyczynia się do rozwoju próchnicy zębów, nadmiaru masy ciała, zaburzeń łaknienia i zaparć nadmierne używanie soli Jak prawidłowo karmić małe dziecko: podawaj posiłki odpowiednie do wieku dziecka, utrzymuj 3-4 godzinne przerwy pomiędzy posiłkami, pora karmienia dzieci powinna odpowiadać porze posiłków rodzinnych, nie podawaj dziecku przekąsek i słodkich napojów pomiędzy posiłkami, ogranicz czas karmienia do 30-35 minut, zachęcaj do samodzielnego jedzenia, akceptuj zachowania żywieniowe właściwe dla wieku, np. jedzenie rączkami, dotykanie jedzenia, brudzenie się itp systematycznie wprowadzaj nowe produkty / potrawy / posiłki, staraj się nie rozpraszać dziecka, nie zabawiaj go nadmiernie Dziecko z problemem nadmiaru lub niedoboru masy ciała. Jak postępować? Sposób żywienia dziecka często wymaga korekty. Zazwyczaj z diety trzeba wykluczyć lub ograniczyć nadmiar słodyczy i innych mało wartościowych produktów, jak napoje gazowane, ciastka oraz słone przekąski, chrupki, paluszki, oraz żywność typu fast food. Jeśli u dziecka występuje nadmiar masy ciała potwierdzony przez lekarza, a dieta dziecka nie budzi zastrzeżeń, pierwszym krokiem w działaniu powinno być zwiększenie aktywności fizycznej dziecka. Dziecko trzeba zachęcać do aktywności ruchowej, zwłaszcza poprzez spacery, marsze, zajęcia fizyczne, aktywne zabawy i czynnie razem w nich uczestniczyć. Ważne jest też nie zachęcanie dziecka do spędzania czasu przed telewizorem. Najczęściej jednak dzieci z nadwagą obserwuje się błędy żywieniowe związane głównie z nadmiarem pożywienia. W żywieniu tych dzieci zaleca się – zwiększenie ilości świeżych warzyw i owoców, spożywanie naturalnych jogurtów zamiast owocowych, ograniczenie spożycia chleba i ziemniaków, masła i innych tłuszczów, spożywanie mięsa i drobiu zamiast wędlin, unikanie potraw smażonych. Należy także unikać spożywania chipsów, słodkich napojów, batonów i słodyczy. Należy pamiętać, że w zapobieganiu otyłości istotne jest, i to już od najwcześniejszego okresu życia dziecka, prawidłowe odbieranie przez rodziców sygnałów od dziecka o jego sytości lub głodzie. Nie zawsze płacz dziecka oznacza, że jest ono głodne, może ono w ten sposób sygnalizować inne potrzeby. Dziecko reagujące niechętnie na pierś, butelkę czy łyżeczkę daje do zrozumienia, że ma dość jedzenia lub nie jest głodne. Takiej informacji nie należy lekceważyć. Nie należy zaburzać tego naturalnego mechanizmu samokontroli jedzenia. U dzieci z niedoborami masy ciała powinna być bezwzględnie zdiagnozowana ich przyczyna przez lekarza pediatrę. U dzieci z problemami w karmieniu (np. u których występują trudności w rozszerzaniu diety) należy dbać o urozmaicenie posiłków, przygotowywać małe porcje pożywienia, nie karmić na siłę, nie okazywać niezadowolenia, a przede wszystkim wyeliminować nudę z życia dziecka. Dzieci uaktywnione poprzez zabawę i spacery na świeżym powietrzu są zadowolone, mają więcej energii, dobrze rozwijają się, a ich żywienie jest codzienną przyjemnością. Niewłaściwe jest traktowanie pokarmu w kategoriach nagrody czy kary. Chwalenie dziecka za zjedzenie całej porcji z butelki lub ganienie, gdy porcja pożywienia nie została do końca zjedzona może już na wstępie zaburzać mechanizm samokontroli łaknienia. Żródło: